ကျူးဘားငရုတ်သီး (Cubanelle Cuban pepper) များ
© Tomas Castelazo, http://www.tomascastelazo.com / Wikimedia Commons (CC BY-SA 4.0)

ငရုတ်သီး ကို မည်သူက စတင် တွေ့ရှိခဲ့ပါသနည်း။ ထို စတင်တွေ့ရှိခဲ့သူသည် အလွန် အစားသောင်းကျန်း သူ သို့မဟုတ် အလွန်ဆာလောင်နေသောသူ ဖြစ်ပါလိမ့်မည်။ သူကိုယ်တိုင် စားယုံမျှမက သူများတွေ ကိုပါ ကျွေးခဲ့ သည် ဆိုရင်တော့ အတော်ကလေးကို သတ္တိကောင်းသူ ဖြစ်ရပေလိမ့်မည်။ အခန့်မသင့် လို့ စိတ်ဆတ်သူကိုများ ငရုတ်သီး ကျွေးခဲ့ မိလို့ကတော့သူ့မှာ ပြေးပေါက် မှားနိုင်သည်။

ဝီကီပီးဒီးယား ၏ အဆိုအရ တော့ ငရုတ်သီး၏ အစသည် မက္ကဆီနိုင်ငံမှ ဖြစ်သည်။ ခရစ္စတိုဖာ ကိုလံဘတ် က ၁၄၉၂ ခုနှစ် တွင် စတင်ခဲ့ သော ကိုလံဘတ်လဲလှယ်မှု (The Columbian Exchange) နောက်ပိုင်းတွင် ကမ္ဘာအနှံ့သို့ ငရုတ်သီး ပြန့်ပွါးသွားခဲ့သည် ဟုဆိုသည်။ ၁၅ ရာစု နှောင်းပိုင်းတွင်မှ ပေါ်တူဂီ ကုန်သည်များ က အာရှတိုက် ကို ငရုတ်သီး နှင့် မိတ်ဆက်ပေး ခဲ့သည်ဟုလည်း ဆိုပါသည်။

ငရုပ်သီး၏ အစ သည် မက္ကဆီနိုင်ငံ ဖြစ်သည် ဆိုခြင်းကို အငြင်းပွါးစရာ အကြောင်း မရှိပါ။ သူတို့မှာ သုတေသန နှင့် အထောက်အထားကောင်း တွေရှိပါလိမ့်မည်။ သို့သော်လည်း ကိုလံဘတ်လဲလှယ်မှု နောက်ပိုင်း မှ အာရှတိုက်သားတွေ ငရုပ်သီးစားရသည်ဆိုသည်ကို တော့ ဘဝင် မကြမိ။ ကိုလံဘတ် ကို ကျေးဇူးမတင်တာတော့ မဟုတ်။ အာလူးကို ယူလာပေးလို့ကျေးဇူးတင်ပါသည်။ စထရော်ဘယ်ရီသီး အတွက် ကျေးဇူးတင်ပါသည်။ ရွှေဖရုံသီး အတွက်လည်း ကျေးဇူးတင်ပါသည်။ သို့ပေမဲ့ ငရုတ်သီး အတွက် တော့ ကိုလံဘတ် နှင့်သိပ်ပြီး ဆက်စပ် ကြည့်လို့မရ။

ကိုလံဘတ် အမေရိကတိုက်ကို ရှာဖွေ တွေ့ရှိတာက ၁၄၉၂ ခုနှစ်မှ အဲဒီ အချိန်က မြန်မာနိုင်ငံမှာ တောင်ငူ ခေတ်၊ ဟံသာဝတီခေတ် ဖြစ်နေပြီ။ တပင်ရွှေထီး ၏ ခမည်းတော် မင်းကြီးညို တောင်ငူမှာ မင်းပြုချိန်ဖြစ်သည်။ တပင်ရွှေထီး လက်ထက်ရောက်မှ မြန်မာတွေ ငရုတ်သီးကို မြည်းစမ်းရသည် ဆိုလျှင် ပုဂံခေတ်က မြန်မာဟင်း အားလုံးသည် ဖြူဖပ်ဖြူရော်တွေ ချည်းသာ ဖြစ်ပေတော့မည်။ နရသီဟပတေ့၏ ဟင်းခွက် ၃၀၀ သည်လည်း သိပ်ပြီး ဖွယ်ဖွယ်ရာရာ ရှိတော့မည် မဟုတ်။

ပုဂံခေတ်က မြန်မာတွေ ငရုတ်သီး စားကြပါသလား။ ထိုမေးခွန်း ၏ အဖြေကို ဘယ်မှာ ရှာရမည်နည်း။ အဖြေကတော့ ပုဂံမှာ ပဲရှိမည်။ ပုဂံသူ၊ ပုဂံသားများ သည် မှတ်တမ်း မှတ်ရာ အရေးကောင်းသူများ ဖြစ်သည်။ သူတို့ လှူဒါန်းခဲ့သော အလှူများကို သေသေချာချာ ရေးထိုး မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ကြသည်။ သူတို့တွေ၏ မှတ်တမ်းများထဲတွင် ငရုတ်သီး များပါလေမလား။ ပုဂံခေတ်က ကျောက်စာများတွင် ရှာရပါမည်။ ရှာရပါသည်။ တွေ့ပါသည်။

မြန်မာစာ အဖွဲ့ မှထုတ်ဝေသော စာကိုးအဘိဓာန် (၂၀၀၉ ခုနှစ်) စာမျက်နှာ ၆၁ နားတောင်းများမင်းကြီး ရွှေကွန်ချာဘုရားကျောက်စာ တွင် “ငရုတ် ၅ တင်း”၊ စာမျက်နှာ ၁၄၃ အစောကြွမ်း ကျောက်စာတွင် စပါး၊ ကွမ်းသီး၊ ဆား တို့ နှင့်အတူ “ငရုတ်” ဟု ရေးထိုးမှတ်တမ်း တင်ထားခဲ့ပါသည်။ ရွှေကွန်ချာဘုရားကျောက်စာ သည် သက္ကရာဇ် ၅၈၅ (ခရစ်နှစ် ၁၂၂၃) နှင့် အစောကြွမ်း ကျောက်စာ သည် သက္ကရာဇ် ၆၁၀ (ခရစ်နှစ် ၁၂၄၈) ဖြစ်၍ ကိုလံဘတ် ၏ ၁၄၉၂ နှစ် ထက် နှစ်ပေါင်း ၂၀၀ ကျော် စော ပါသည်။ ငရုတ်သီးအတွက် တော့ ကိုလံဘတ် နှင့် ပေါ်တူဂီ ကုန်သည်တွေ ကို မြန်မာတွေကကျေးဇူးတင် နေစရာ မလိုပါ။

ခရစ္စတိုဖာ ကိုလံဘတ် မှ စတင်ခဲ့သော ကိုလံဘတ် လဲလှယ်မှု ကို ကမ္ဘာ့သမိုင်းတွင် အချက်လက်မှန် ဟု တင်ပြလေ့ရှိပါသည်။ မြန်မာ့သမိုင်း ကျောက်စာများ ကတော့ ကိုလံဘတ် မတိုင်မီ ပုဂံခေတ် ကတဲက မြန်မာ တွေ ငရုတ်သီး ကို စားသုံး နေကြပြီ ဖြစ်ကြောင်း သက်သေထူနေပါပြီ။ ကိုလံဘတ် လဲလှယ်မှု မှ ဟာကွက် ကို မြန်မာ့သမိုင်းမှ ထောက်ပြ ခြင်းဖြစ်ပါ သည်။

မင်းပြောတဲ့ ပုဂံခေတ် က ငရုတ်သီး ကို ငါတို့က ဘာလုပ်ရမှာလဲ ဟု မေးစရာ အကြောင်းရှိပါသည်။ ပုဂံခေတ်က ငရုတ်သီး အကြောင်း ကို လူအများသိအောင် ပြီးတော့ ကမ္ဘာက သိအောင် ကျွန်တော်တို့ လုပ်ရပါမည်။ ငါက သမိုင်းဆရာလဲ မဟုတ် တိုးရစ်ဂိုက် လဲ မဟုတ်ဟု ပြောချင်ပါသေးသလား။ အဲဒီလို ဆိုရင်လဲ လုပ်နိုင်တာ ရှိပါသေးသည်။ နှစ်သစ်ကူး အခါသမယတွင် မုန့်လုံး ရေပေါ် နှင့် မြန်မာ့ငရုတ်သီးအကြောင်း အသိပေး နိုင်ပါသည်။ အပြေးမြန် ဖို့တော့ လိုကောင်း လိုပါလိမ့်မည်။

ကျေးဇူးတင် ပါသည်။

သမိုင်းအချက်အလက် စုဆောင်းရာ တွင် အကူအညီ ပေးခဲ့ သော ပုဂံ ရှေးဟောင်း သုတေသန ပြတိုက် မှ ဒေါ်အေးမြတ်သူ နှင့် ကျောက်စာပါ အချက်အလက် များကို အတည်ပြုပေး ခဲ့သော ဆရာကြီး မင်းဘူး ဦးအောင်ကြိုင် တို့အား အထူး ကျေး ဇူးတင် ရှိပါသည်။

ကိုးကား
၁။ Chili Pepper – https://en.wikipedia.org/wiki/Chili_pepper – ဝီကီပီးဒီးယား အခမဲ့ စွယ်စုံကျမ်း ဧပြီလ ၁၃ ရက် ၂၀၁၈
၂။ Columbian Exchange – https://en.wikipedia.org/wiki/Columbian_Exchange – ဝီကီပီးဒီးယား အခမဲ့ စွယ်စုံကျမ်း ဧပြီလ ၁၃ ရက် ၂၀၁၈
၃။ စာကိုးအဘိဓာန် (ပထမအကြိမ်၊ ၂၀၀၉ ခုနှစ်) မြန်မာစာအဖွဲ့ ဦးစီးဌာန